جایگاه رئالیسم و ابزارگرایی در روش شناسی علم اقتصاد

Authors

وحید مقدم

محمد واعظی

abstract

چکیده رئالیسم علمی هدف تحقیق علمی را کشف حقیقت می داند؛ در مقابل، ابزارگرایینظریه ها را صرفاً ابزارهایی مفید می داند که برای نظم بخشیدن به داده ها و پیش بینی ساخته شده اند. مهم ترین چالش این دو، نزاع بر سر هویت های مشاهده ناپذیری است که نظریه ها جعل کرده اند. به نظر رئالیست های علمی، این هویت ها واقعاً وجود دارند و همان گونه عمل می کنند که نظریه های جعل کننده ی آنها می گویند؛ اما از نظر ابزارگرایان، اظهار نظرهای دانشمندان در مورد هویت های مشاهده ناپذیر را نمی توان صادق یا کاذب دانست. در علم اقتصاد نیز مباحث ابزارگرایی و رئالیسم جریان دارند؛ اما بر خلاف فلسفه ی علم، رویکردها مقابل یکدیگر نبوده، به دوره های زمانی متفاوتی تعلق دارند؛ همچنین ابزارگرایی و رئالیسم اقتصاد متفاوت از ابزارگرایی و رئالیسم علمی در فلسفه ی علم هستند. رئالیسم علمی، بر خلاف ابزارگرایی، تا دهه های اخیر، جایی در روش شناسی علم اقتصاد نداشت. از حدود دو دهه ی پیش، دو برنامه ی رئالیستی متفاوت با نوشته های دو پرچم دار اصلی آن، اوسکالی ماکی و تونی لاسْن، وارد ادبیات روش شناسی اقتصاد شدند. در این مقاله چالش های موجود در این زمینه بررسی می شود.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

جایگاه رئالیسم و ابزارگرایی در روش‌شناسی علم اقتصاد

چکیده رئالیسم علمی هدف تحقیق علمی را کشف حقیقت می‌داند؛ در مقابل، ابزارگرایینظریه‌ها را صرفاً ابزارهایی مفید می‌داند که برای نظم بخشیدن به داده‌ها و پیش‌بینی ساخته شده‌اند. مهم‌ترین چالش این دو، نزاع بر سر هویت‌های مشاهده‌ناپذیری است که نظریه‌ها جعل کرده‌اند. به نظر رئالیست‌های علمی، این هویت‌ها واقعاً وجود دارند و همان گونه عمل می‌کنند که نظریه‌های جعل‌کننده‌ی آنها می‌گویند؛ اما از نظر ابزارگرا...

full text

روش شناسی علم اقتصاد

هدف اصلی در این مقاله آشنایی با برخی مفاهیم اصلی در متدلوژی رایج در علم اقتصاد است. به علاوه سعی شده است به چگونگی ساخت یک مدل (صوری) و نحوۀ ارزیابی آن نیز پرداخته شود. همچنین به اهمیت و نقش تئوری های اقتصادی در تبیین پدیده های اقتصادی و پیش بینی آن ها هم اشاراتی شده است. در پایان به مقایسه روش های حاکم در علوم طبیعی و انسانی و نیز به بررسی مشکلات متدلوژیک در علوم انسانی (اقتصاد) خواهیم پرداخت....

full text

روش شناسی علم اقتصاد

full text

درآمدی بر روند تکاملی روش شناسی علم اقتصاد

full text

روش شناسی جان دیویی و علم اقتصاد

چکیده چارچوب تحلیلی اقتصاد متعارف عمدتا در ارتباط با تئوریهای ایستا می باشد. این در حالی است که ما در یک دنیای نامطمئن که همیشه در حال تغییر و دگرگونی و تکامل به طرقی نو و تازه می باشد، زندگی می کنیم. نظریه های رایج کمک چندانی در این بستر و شرایط به ما ارائه نمی دهند. تلاش در جهت شناخت و کنترل تغییرات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، مستلزم بازنگری در روش فکری ماست. این مطالعه دو رویکرد متفاوت را در ...

15 صفحه اول

روش شناسی علم آگوستینی

الوین پلنتینگا ظاهر بعضی باورهای دینی را با برخی یافتههای علم امروزی متعارض مییابد، بنابراین پیشنهاد میکند برای آنکه هم علم بتواند اشتباهات تفسیری ما را از متون دینی تصحیح کند و هم دین راهنمای علم در پرهیز از یکی انگاشتن نظریههای علمی با حقیقت شود، باید به علمی روی بیاوریم که از هر آنچه میدانیم در آن بهره ببریم: خواه آموزهها و باورهای دینی، خواه دادههای تجربی و یافتههای علمی. در این مس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title:

روش شناسی علوم انسانی

Publisher: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

ISSN 1608-7070

volume 15

issue 58 2009

Keywords

واژه های کلیدی: روش شناسی اقتصاد رئالیسم علمی ابزارگرایی رئالیسم انتقادی اوسکالی ماکی تونی لاسْن

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com